พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ ณ พระเวฬุวันมหาวิหาร ทรง

ปรารภพระเทวทัต ตรัสพระธรรมเทศนานี้ มีคำเริ่มต้นว่า

ยสฺเสเต จตุโร ธมฺมา ดังนี้.

พระโพธิสัตว์ได้กล่าวคาถาเหล่านี้ว่า :-

ผู้ใดมีคุณธรรมอันเป็นเครื่องให้ความ

เจริญอย่างยิ่ง ๔ ประการนี้ คือ สัจจะ ๑ ธรรม ๑

ธิติ ๑ จาคะ ๑ ผู้นั้นย่อมล่วงพ้นศัตรูได้.

ส่วนผู้ใดไม่มีคุณธรรมอันเป็นเครื่องให้

เจริญอย่างยิ่ง ๔ ประการนี้ คือ สัจจะ ๑ ธรรม ๑

ธิติ ๑ จาคะ ๑ ผู้นั้นย่อมล่วงพ้นศัตรูไม่ได้.

ในบทเหล่านั้น บทว่า คุณา ปรมภทฺทกา ความว่า ผู้ใด

ไม่มีคุณธรรมอันเจริญ ๔ ประการเหล่านี้ โดยเป็นหมู่เป็นหมวด

ผู้นั้นย่อมไม่อาจล่วงพ้นศัตรูไปได้. ข้อความทั้งหมดที่เหลือใน

ชาดกนี้พร้อมทั้งประชุมชาดก มีนัยดังกล่าวแล้วในกุมภีลชาดก

ในหนหลังแล.

จบ อรรถกถากุมภีลชาดกที่ ๔